آمیبیازیس
آلودگی با خوردن کیست اتفاق میافتد ولی فرم تروفوزوئیت آن مهاجم است (تروفوزوئیت که RBC را بلعیده باشد (هماتوفاژ))
انواع غیر بیماریزا (سرولوژی را مثبت نمی کنند):
- آنتاموبا Dispar
- آنتاموبا Coli
- آنتاموبا hartmani
- Endolimax nana
علائم:
- زخم های Flask Shape در جدار کولون
- زخم های Punch Out در ناحیه ژنیتال
عوارض:
- فولمینانت شدن بیماری
- مگاکولون توکسیک در کسانی که کورتون مصرف می کنند.
- در مناطق اندمیک قبل از شروع استروئید (مثلا برای IBD) ابتدا سرولوژی آمیب چک می شود.
- Ameboma (Granulation tissue) ناحیه ایلئوسکال
- در مناطق اندمیک در صورت مواجه شدن با توده شکمی قبل از جراحی، سرولوژی آمیب چک شود.
- دیسانتری
- اسهال در پی دیسانتری(Post Dysentric Diarrhea):
علی رغم درمان کافی دیسانتری ،اسهال قطع نمی شود. (عامل ناشناخته)
- آبسه آمیبی کبد:
- معمولا منفرد و بدون زمینه و WBC اندک در محتویات( مایع شکلاتی فاقد WBC) و معمولاً فاقد تروفوزوئیت (چون تروفوزوئیتها در حاشیه آبسه قرار دارند.)
- DDx با آبسه پیوژن: معمولا متعدد، در افراد مسن، ناهنجاری سیستم صفراوی یا انسداد و WBC فراوان در محتویات. تشخیص قطعی ایندو: آسپیراسیون زیر گاید سونو و آنالیز مایع
عوارض آبسه آمیبی کبد:
- راه یافتن به داخل فضای پلور (پلورال افیوژن)
- راه یافتن به داخل پریتوئن
- پاره شدن آبسه به داخل پریکارد (خطرناکترین)
- فیستول هپاتوبرونکیال (تخلیه محتویات آبسه به صورت سرفه خلط دار)
- درمان آبسه پیوژن کبد درناژ و جراحی است
- آبسه آمیبی کبد همانند کیست هیداتید، در لوب راست کبد بیشتر دیده می شود.
- کولیت مزمن ناشی از آمیب شبیه کولیت اولسرو و لنفوگرانولوم ونروم ناشي از كلاميديا شبیه کرون می باشد .
Dx:
- S/E:
- WBCاندک و RBC فراوان (مثل EHEC)
- تروفوزوئیت که RBC را بلعیده است.
- کریستالهای شارکوت لیدن
- آبسه آمیبی با اسهال همراه نیست پس S/E کمک نمی کند.
- سرولوژی: (90% در آبسه آمیبی مثبت می شود)
- در صورت شک به آبسه آمیبی اگر سرولوژی منفی بود 7 روز بعد تست را تکرار میکنیم.
- سرولوژی 6-12 ماه بعد از درمان منفی می شود.
- تیتر Ab ضد آمیب با مدت بیماری رابطه مستقیم دارد.
درمان:
- درمان بیماری روده ای: هم فرم تهاجمی و هم فرم کیستی را باید درمان کرد.
- فرم تهاجمی روده:
- Metro 750mg TDS/ ×10d
- فرم کیستی(اینترالومینال):
- یدوکینول 650mg/TDS برای 21روز یا
- دیلوکسانید mg500 برای 10 روز یا
- پارمومایسین(انتخابی در بارداری ) 25-35 mg/kg/po in 3 doses برای 10-7 روز
درمان آبسه آمیبی:
مترونیدازول750mg/TDS/4d یا تینیدازول 2gr /d ×5d ، اورنیدازول + درمان فرم لومینال، مگر در مواردی خاص.
- جایگزین ها: گلروکین، امتین یا دی هیدروامتین که باعث افزایش عوارض قلبی می شوند.
- یدوکینول در بیماران تیروئیدی ممنوع است.
- آمیبیازیس باعث ائوزینوفیلی نمی شود.
اندیکاسیون آسپیراسیون آبسه کبدی زیر گاید سونو:
- شک به وجود آبسه پیوژنیک (متعدد به ویژه با درگیری لوب چپ)
- عدم پاسخ به درمان طی 3-5 روز
- خطر پاره شدن وجود داشته باشد (جدار نازک)
- آبسه در لوب چپ کبد (خطر پاره شدن به فضای پریکارد و نزدیک پریکارد: ایجاد پریکاردیال افیوژن)
اندیکاسیون جراحی در آمیب:
- پرفوراسیون روده
- پاره شدن آبسه آمیبی کبد به فضای پریکارد (نه پریتوئن)
- اگر آبسه آمیبی کبد به پریتوئن باز شود جراحی نمی خواهد بلکه زیر گاید سونو درن گذاشته و درناژ می کنیم.
درمان آبسه آمیبی لوب چپ کبد:
تینیدازول یا اورنیدازول + یدوکینول + آسپیراسیون زیر گاید سونو
- اگر حین درمان آبسه کبد ،علائم بالینی برطرف شود ولی در سونوگرافی اندازه آبسه بزرگتر شده باشد؛ هیچ اقدامی لازم نیست.
- در HIV+ها ابتلا به آمیب یا ژیاردیا با شیوع یا شدت بیشتری نیست ولی ابتلا به سالمونلا، شیگلا، کمپیلوباکتر و یرسینیا شایع تر است.
مقالات
منابع:
://www.dpd.cdc.gov/dpdx/html/ImageLibrary/Amebiasis_il.htm